Deense
tussenwerpsels en hun betekenis
Op de universiteit van Aarhus wordt al een paar jaar onderzoek gedaan naar het gebruik in de Deense spreektaal van woorden als nå, okay, ja, nej, mmm, jo, da, nu, øh, altså. Deze woordjes worden tussenwerpsels genoemd en vormen in de grammatica van de schrijftaal een onderklasse.
Op het eerste oog kleine, onbetekenende woordjes, in de spreektaal echter
zijn het belangrijke woorden die bijdragen aan een goed verloop van het
gesprek. Lees
verder.
Genummerde Deense woorden in
het Deense woordregister
De Deense Taalunie, het Deense
Taal- en Literatuurgezelschap en het Centrum voo taaltechnologie van
de universiteit van Kopenhagen zijn bezig een woordregister in te
richten met veel gebruikte Deense woorden, voorzien van een uniek
nummer.
De bedoeling is om ondernemingen te ondersteunen die toepassingen
willen ontwikkelen of verbeteren binnen de taaltechnologie op basis
van de Deense taal. Denk daarbij aan systemen voor spellingscontrole
of spraaksystemen in het openbaar vervoer, of de computerstem aan de
telefoon.
Het register wordt gefinancierd door de Deense staat en is vrij te
gebruiken.
De Deense Taalunie heeft het
Deense spellingswoordenboek (zoiets als ons Groene Boekje) al
ingevoerd en alle woorden, ongeveer een half miljoen,
genummerd. Voor eind 2023 is ook de betekenis van woorden op basis
van het Deense woordenboek beschikbaar in het register, maar wel
minder omvangrijk, zodat ook computers in staat zijn om te begrijpen
wat er staat. Zo wordt van elk woord vermeld of het betrekking heeft
op de mens, een handeling,een ding of een eigenschap, en of het een
woord is met een negatieve of een positieve lading.
In een later stadium wordt ook de uitspraak toegevoegd en of het een
leenwoord betreft of een nieuw woord in het Deens. Daarna is het de
beurt aan vaktaal, zoals doktersjargon en visserslatijn.
Volgens de samenstellers is een dergelijk woordregister uniek. En
men hoopt hiermee het Deens als taal een stevige positie te geven in
de voortschrijdende technologische ontwikkelingen. Want niet alles
hoeft in het Engels.
Het register is hier
te vinden.
Nieuwe woorden in de Deense
taal anno 2022
Dansk Sprognævn (de Deense
Taalunie) geeft vanaf 1955 elk jaar een lijst uit met nieuwe woorden
in de Deense taal. Ook voor 2022 is er een nieuwe lijst opgesteld.
Lees verder.
De puzzel van de Deense taal
Grammaticaal valt dat best wel mee. Duits is
moeilijker met al die naamvallen. De vervoeging van werkwoorden is
lastiger in het Nederlands (is het nou met een 'd' of een 't' of met
'dt') dan in het Deens.
De moeilijkheid van de Deense taal zit in de uitspraak en in de klankstructuur. Een onderzoeksproject aan de universiteit van Aarhus met de veelzeggende naam 'The Puzzle of Danish' doet sinds 2017 onderzoek naar de verschillen van het Deens met andere talen.
Retskrivningsordbogen 2012
Op 9
november 2012 is de vierde uitgave van Retskrivningsordbogen, de
woordenlijst van de Deense taal (het Deense groene boekje),
verschenen.Lees
verder.
De vierde uitgave is een geheel herziene versie van de derde uitgave
uit 2001.
Deens als taal
Dat het Deens een lastige taal is om te verstaan en uit te spreken weten we, vooral als die taal klinkt uit een Deense mond. Het grote verschil tussen spreektaal en schrijftaal is ons eveneens bekend. Ook de Deense taalprofessor Peder Skyum-Nielsen maakt zich daar zorgen over en schreef dat op in een boek van 500 pagina's, getiteld Godt Dansk.
Spellingvereenvoudiging
Weer laait in Denemarken de discussie op over het grote verschil tussen schrijftaal en spreektaal. Lees verder.
Woordenboek Deens-Nederlands / Nederlands-Deens
De Deense uitgeverij Gyldendal brengt dinsdag 18 mei 2004 de woordenboeken Deens-Nederlands en Nederlands-Deens uit. Er is sinds 1997 aan de woordenboeken gewerkt door medewerkers van de universiteit van Gent en de universiteit van Amsterdam. De woordenboeken bevatten 45.000 trefwoorden en 55.000 voorbeelden, uitdrukkingen en zinswendigen voor elke taal.
Meer informatie via www.gyldendal.dk
In Nederland wordt het woordenboek uitgegeven in de Prismareeks.
Deense woordenboeken
Dit en volgend jaar komt er een
nieuw Deens woordenboek op de markt. Het boek wordt uitgegeven in zes
delen, die gezamenlijk 3000 Deense kronen kosten. Het eerste deel is
onlangs op 11 november uitgekomen.
De zes delen bevatten samen 100.000 woorden die de Deense woordenschat
omvatten vanaf 1950 tot nu.
In het woordenboek zijn ook woorden afkomstig uit de Engelse taal
opgenomen, zoals bijvoorbeeld: billboard, blind date, blowjob,
bodypiercing en burnout.
Naast het woord zelf wordt informatie gegeven over de spelling van het
woord, over de woordklasse waar het woord toe behoort, over de
verbuiging, de uitspraak, de betekenis, het gebruik, de oorsprong en
de ontwikkelingsgeschiedenis van het woord.
Er is twaalf jaar aan de ontwikkeling van het woordenboek gewerkt.
Het Deense woordenboek wordt uitgegeven door Gyldendal.
Deense taalpolitiek
In Denemarken loopt een discussie over het nut een de noodzaak van
een Deense taalpolitiek. In hoeverre is het nodig de Deense taal te
beschermen tegen met name engelstalige invloeden. Een taal commissie
heeft voorstellen gedaan, de minister van cultuur beraadt zich. Deense taalpolitiek.
Kommafilie
De Denen hebben een punt gezet achter hun komma-oorlog. Voor het eerst sinds 1918 kent de Deense taal een (1) kommasysteem. Lees meer via de link: Kommafilie.